Taak 2: Kijkdoos maken van de ruimte

Thomas More Campus Kruidtuin

T 015 36 92 20

E stagebasisonderwijsmechelen@thomasmore.be

W leon.thomasmore.be

Activiteit

Domein: Beeld

Kijkdoos maken van de ruimte

Onderwerp (werken rond): de ruimte

Werkvorm, techniek (werken met): transparant papier en lichtgevend papier

Domeindoel (werken aan): licht; lichtbronnen (kunstlicht) en lichtrichting

Leeftijd

3 jaar

Ervaringssituatie

x Explorerend beleven (EB)

O Ontwikkelingsondersteunend leren (OL)

O Ontmoeten (OM)

Sturing door de leerkracht (zet een X)

geen ----------x----------------------- veel

Welke ontwikkelvelden komen hier aan bod?

O Ontwikkeling innerlijk kompas O Mediakundige ontwikkeling

O Socio-emotionele ontwikkeling x Muzische ontwikkeling

O Ontwikkeling van initiatief en

verantwoordelijkheid

O Taalontwikkeling

x Motorische en zintuiglijke ontwikkeling O Ontwikkeling van logisch en wiskundig

denken

x Ontwikkeling van de oriëntatie op de

wereld

O Levensbeschouwelijke ontwikkeling

Doelen

MUge2 De muzische bouwstenen beleven, herkennen, onderzoeken en hanteren.

Licht 2.5 - 5

Speels en onder begeleiding beleven van:

licht, donker en schaduw

lichte en donker tinten

lichtbron

OWte1 Ervaren, onderzoeken en vaststellen hoe eenvoudige technische systemen gemaakt zijn van grondstoffen, ingrediënten, materialen en/of onderdelen

2.5 - 4

Bij het hanteren en (de)monteren van constructies ontdekken dat ze bestaan uit verschillende onderdelen

MZkm 1 Zelfredzaam zijn in het uitvoeren van manipulatieve handelingen in verschillende situaties; deze handelingen nauwkeuring, gedoseerd en ontspannen uitvoeren

MZkm 2 Functionele grepen gedifferentieerd gebruiken voor het hanteren van voorwerpen

Verantwoording

Astrologie wordt vaak met tovenaars verbonden. Sterren vind je ook vaak terug op de tuniek van een tovenaar. Sterren zie je enkel in het donker. De tegenstelling van de nacht is de dag: licht en donker. Als ik werk rond licht kan ik dit allemaal combineren. Dit kan via een kijkdoos. De kleuters leren door het gebruik van het transparant papier hoe ze licht in een donkere ruimte kunnen brengen (de schoendoos).

Bron

Crul, K. (2015). Zeppelin. Didactiek voor muzische vorming. Kalmthout: Pelckmans Uitgeverij nv

Materiaal

· Grote kartonnen doos (ongeveer 1m breed),

· Krantenpapier als onderlegger,

· Blauwe verf,

· 3 dikke verfborstels,

· Mengpotje,

· Bekertje om water in te doen,

· 3 verfschorten,

· Handdoek,

· Cuttermes,

· Lichtgevende sterren in verschillende formaten,

· Blauw transparant papier,

· Geel transparant papier,

· 10 kleuterscharen,

· Dun natuurtouw,

· Kleurprenten van de 9 planeten in ons zonnestelsel die de kleuters kunnen inkleuren (Aarde, Venus, Mars, Neptunus, Saturnus, Mercurius, Jupiter, Uranus, Pluto) + een afbeelding van de zon en de maan,

· Kleurpotloden,

· Lijm,

· Winters, P. (2010). Sterren en planeten. Hasselt-Amsterdam-New York: Clavis Uitgeverij,

· Sterren, zon en maan – Elmo – Sesamstraat, gevonden op het internet op 10 oktober 2017; https://www.youtube.com/watch?v=VJ4gFpzOxFg,

· Mijn laptop en oplader,

· 2 tafels tegenover elkaar geschoven.

Verloop

Inleiding

De doos staat op het krantenpapier op de grond. De verfborstels, de verf, het bekertje water, het mengpotje en de handdoek liggen ernaast. Alle andere materialen staan klaar in het midden van de 2 tafels die tegenover elkaar geplaatst zijn. Er kunnen nu 8 kleuters werken aan deze tafels. Er zijn wel 10 stoelen voorzien rond de tafel.

De kleuters gaan rond de tafels zitten. Ik vertel de kleuters dat we naar een klein filmpje over de ruimte gaan kijken. Ik neem mijn laptop erbij en zet het filmpje ‘Sterren, zon en maan’ van Sesamstraat op. Wanneer het filmpje is afgelopen neem ik het boek ‘Sterren en planeten’ van Pierre Winters erbij en toon enkele prenten terwijl ik de kleuters vragen stel. Hierdoor herhaal ik kort wat er in het filmpje werd getoond en wordt de woordenschat herhaald.

‘Wie kijkt er graag naar de sterren?’ (kleuters mogen antwoorden) Ondertussen neem ik een prent van de sterren erbij.

‘Kan je sterren ook in het daglicht zien of enkel wanneer het donker is?’ (kleuters mogen antwoorden)

Ik ga verder naar de afbeelding van de planeet Aarde.

‘Weten jullie nog welke planeet dit is?’ (kleuters mogen antwoorden)

‘Dat is de planeet aarde en daar wonen wij op.’

‘Maar er zijn nog meer planeten in de ruimte naast de aarde en zij hebben ook allemaal een naam; de zon, de maan, Venus, Mars, Neptunus, Saturnus, Mercurius, Jupiter, Uranus en Pluto.’ Ik toon de juiste afbeelding bij elke naam. Het boek leg ik in het midden van de tafel.

Ik wijs naar de kartonnen doos en leg aan de kleuters uit dat wij de ruimte gaan namaken.

Kern

De kleuters worden aan het werk gezet.

7 kleuters kleuren de planeten, de zon en de maan in en mogen deze nadien uitknippen. Ondertussen schilderen 3 kleuters de binnenkant van de doos blauw. De 3 kleuters doen eerst hun verfschort aan. Wanneer ze klaar zijn mogen ze de handen gaan wassen en mee helpen inkleuren of uitknippen. Wanneer alle kleuters klaar zijn toon ik het gele en blauwe transparante papier.

‘Kijk eens wat er gebeurt als ik mijn hand achter het papier hou.’

Ik beweeg mijn hand achter het velletje papier.

‘Je kan mijn hand aan de achterkant van het papier zien.’

‘Dit komt omdat het transparant papier is.’

‘Dat wil zeggen dat je erdoor kan kijken.’

‘Het is niet zo dik als een gewoon tekenpapier.’

‘Voel er maar eens aan.’

Ik geef enkele velletjes door aan de kleuters zodat ze dit zelf kunnen experimenteren. Ik leg aan de kleuters uit dat we dit papier gaan gebruiken om licht te maken in de donkere doos. Dan volgen de lichtgevende sterren. Ook hier geef ik aan dat het lichtgevende papier licht maakt in het donker.

‘Nu kan je het licht van de sterren nog niet zien, omdat het nog niet donker is.’

‘Als we de sterren straks in de donkere doos steken, geven ze licht af.’

‘Maar hoe kunnen we nu in de doos kijken?’

Ik laat de kleuters hier naar antwoorden raden voor ik antwoord.

‘We maken een gaatje vooraan in de doos.’

Ik neem het cuttermes en maak een gaatje vooraan in de doos.

Ik maak het speciaal eerst heel klein.

‘Mmm, zou ik door dit gaatje naar binnen kunnen kijken?’

Enkele kleuters mogen dit uitproberen, wat uiteraard nog niet gaat.

‘Wat zou ik kunnen doen, zodat we er wel door kunnen kijken?’

De kleuters antwoorden hier dat we het gaatje groter moeten maken.

Het gaatje wordt groter gemaakt en er mogen weer enkele kleuters doorheen kijken.

Hopelijk merken de kleuters op dat ze nu nog niets kunnen zien doorheen het gat, omdat het donker is.

Ik maak een groot rechthoekig gat over bijna de hele breedte van de bovenkant van de doos. Aan de zijkant van de doos snij ik 4 stervormige gaten uit.

Ik vraag aan een kleuter om het blauwe transparant papier aan de bovenkant van de doos te bevestigen met lijm.

Over de stervormige gaten mogen 4 andere kleuters het gele transparante papier bevestigen met lijm.

De kleuters mogen opnieuw door het gat in de voorkant van de doos kijken. Ze merken dat ze nu wel in de doos kunnen kijken.

‘Kunnen jullie een verschil zien in kleur in de doos?’

‘Dat komt door de verschillende kleuren van het transparante papier.’

Dan hangen we de gekleurde planeten, de zon en de maan omhoog met het dunne natuurtouw. Dit doen we door het touw horizontaal te bevestigen aan de doos. Dit gaat namelijk niet meer aan de bovenkant door het transparante papier. Toch kunnen we op deze manier ook verschillende hoogtes maken met de planeten.

De bovenkant van de doos wordt weer toegedaan. Onze doos is klaar.

Slot

De kleuters mogen allemaal in de kijkdoos kijken.

We verzinnen een mooie naam voor onze kijkdoos.

We nemen weer plaats aan de tafels, de kijkdoos wordt erop geplaatst.

Ik stel de kleuters nog enkele vragen.

· ‘Vonden jullie het een mooi filmpje?’

· ‘Zijn er nog woordjes die jullie niet goed begrijpen?’

· ‘Vinden jullie het een mooie kijkdoos?’

· ‘Wat vinden jullie er mooi aan?’

· ‘Wat zouden jullie er nog aan veranderen?’ (misschien zijn er kleuters die er nog een raket, ruimteschip of zelf een marsmannetje in willen hangen)

De kleuters helpen de papiersnippers mee opruimen. De potloden en de scharen worden weggelegd. De verf en dergelijke ruim ik zelf op. De doos wordt tentoongesteld in de poppenhoek, zodat de kleuters er vaak naar kunnen kijken.